Ik heb al mijn hele volwassen leven een haat/liefde verhouding met de Corelli variaties, maar nooit echt de moeite genomen ze te studeren. Ongeveer een jaar geleden ben ik dan toch eindelijk daar mee begonnen. Vladimir Asjkenazi heeft een interessant visie op dit stuk. De variaties staan bijna allemaal in d mineur, slechtst twee staan in Des majeur.Hij zegt hierover:”Intimate lyricism that is closed, doesn’t lead anywhere, an island of warmth in the sea of gloom and darkness. Hij zegt verder: “na zijn vlucht uit Rusland trekt de componist zich terug uit het wonder en de luxe van het leven in het algemeen. Tot die tijd stond hij open voor het leven.De weelderige harmoniek maakt plaats voor een bijzonder ingenieuze nieuwe harmoniek, die “naar binnen sluit”, steeds donkerder. Van ” giving and more giving” gaat hij steeds verder naar binnen. Een componist drukt iets essentieels van het leven uit en tegelijkertijd een angst voor de dood, een onbestemde, donkere dreiging en angst voor de duisternis.In die zin zijn dit geen variaties ,maar een metamorphose, een boog die begint met de presentatie van het thema(jaja, we weten het zo langzamerhand wel: is niet van Corelli…)in zijn meest simpele vorm tot en met een bijna improvisatorisch coda. Daartussen in: gecondenseerde expressie, niet het hart op de tong meer, maar introvert en met subtiele harmonische “kleuren”.
Rachmaninoff heeft dit werk zelf op recitals voor publiek gespeeld en het werd nogal lauw ontvangen… hijzelf zei hierover : “Ik liet me leiden door het publiek; als het gekuch heviger werd, sloeg ik de volgende variatie over, ik heb ze tot nu toe nooit allemaal in het openbaar gespeeld hierdoor.
Heel jammer, want met dit stuk sloeg hij ook pianistisch gezien een nieuwe weg in: minder noten, zoekende naar nieuwe vormen van expressie, die weliswaar op de romantische school gebaseerd zijn ,maar ook invloeden van de Amerikaanse cultuur verraden .Hij was bijvoorbeeld een enorme fan van de beroemde jazz pianist Art Tatum, die hij, als het even kon, bezocht in de nachtclubs waar deze fenomenale pianist optrad.
